Cechą charakterystyczną wysiłkowego nietrzymania moczu jest wyciek moczu podczas kaszlu, kichania, biegania, podskoków, podnoszenia ciężkich przedmiotów. Brak jest natomiast częstych wizyt w toalecie w ciągu dnia i nocy w porównaniu z okresem przed wystąpieniem choroby. Objawy nie występują w nocy podczas snu. Można wyróżnić trzy stopnie, pierwszy stopień kiedy wyciek moczu następuje przy bardzo dużym wysiłku, silnym kaszlu, drugi stopień kiedy wyciek występuje przy średnim wysiłku i średnio nasilonym kaszlu i w końcu trzeci stopień kiedy wyciek występuje przy bardzo małym i nieznacznym wysiłku lub kaszlu.
Istnieje wiele przyczyn wysiłkowego nietrzymania moczu, należą do nich:
Nadreaktywność pęcherza moczowego to zespół objawów, w którym występuje niezależna od woli, czynność skurczowa pęcherza moczowego. Charakterystyczna jest nagła, pilna potrzeba oddania moczu i bardzo częste korzystanie z toalety w ciągu dnia i nocy, któremu może towarzyszyć popuszczanie moczu z parcia. Chory uświadamia sobie potrzebę oddania moczu na chwilę przed mikcją i zanim znajdzie się w toalecie, może popuścić mocz. W przypadku nadreaktywności wyklucza się u pacjentów zakażenie dolnych dróg moczowych (pęcherza, cewki moczowej) oraz kamicę nerkową.
Przyczyny zespołu pęcherza nadreaktywnego są trudne do ustalenia ale pod uwagę bierze się:
W przypadku mieszanej postaci nietrzymania moczu pacjentka zgłasza współistnienie niekontrolowanych wycieków moczu podczas wysiłku fizycznego, kaszlu, kichania oraz częste parcie na mocz w ciągu dnia i nocy. Jest to połączenia objawów wysiłkowego nietrzymania moczu z objawami zespołu pęcherza nadreaktywnego.
Przyczyny mieszanego nietrzymania moczu:
(przygotowanie do leczenia operacyjnego i fizjoterapia po leczeniu operacyjnym wysiłkowego nietrzymania moczu)
Pacjentki kwalifikowane do zabiegów operacyjnych z powodu wysiłkowego nietrzymania moczu najczęściej poddawane są zabiegowi z użyciem taśm TVT i TOT. Zabieg polega na wytworzeniu podparcia szyi i cewki moczowej, a tym samym na lepszym zamknięciu cewki dzięki umieszczeniu pod szyją pęcherza moczowego taśmy o szerokości 1-2 cm. W żaden sposób taśma nie wpływa na pracę mięśni dna miednicy dlatego niezbędnym elementem takiego postępowania jest fizjoterapia. Stosuje się ją jako przygotowanie do zabiegu operacyjnego, a kontynuuje po samym zabiegu. Ma na celu naukę prawidłowej pracy mięśni dna miednicy oraz ich wzmocnienie. Jest niezbędnym elementem leczenia operacyjnego. Żadna pacjentka nie powinna być poddana zabiegowi operacyjnemu z użyciem taśm TVT, TOT jeśli nie potrafi efektywnie napinać mięśni dna miednicy.
Histerektomia to zabieg polegający na usunięciu macicy, który może być połączony z usunięciem jajników i jajowodów. Badania analizujące związek histerektomii z nietrzymaniem moczu potwierdziły że jest jednym z czynników ryzyka wystąpienia zaburzeń mikcji. Pacjentki po usunięciu macicy zgłaszają objawy wysiłkowego nietrzymania moczu, naglącego nietrzymania moczu lub mieszanej postaci nietrzymania moczu. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest głównie osłabienie struktur dna miednicy, co skutkuje obniżeniem narządów miednicy mniejszej i nadmierną ruchomością cewki moczowej.
(wulwodynia, vestibulodynia, pochwica)
Bóle miednicy mniejszej są trudne do zdiagnozowania, charakteryzują się przewlekłym bólem zlokalizowanym w genitaliach żeńskich bez infekcji układu moczowo-płciowego. Najczęściej występuje piekący, palący ból w okolicy podbrzusza, pochwy, pachwin, krocza. Zdarza się że pacjentki częściej korzystają z toalety i ze względu na ból rezygnują z aktywności seksualnej. Objawy te potrafią być stałe lub zmieniać się w czasie, są bardzo zindywidualizowane.
Z punktu widzenia fizjoterapii jest to problem kompleksu ledźwiowo-miedniczno-biodrowego czyli dużej grupy mięśniowej w obrębie miednicy. Ich nieprawidłowe napięcie, zaburzenia w funkcjonowaniu mogą wywoływać objawy charakterystyczne dla zespołów bólowych miednicy mniejszej. Do innych przyczyn należą uszkodzenia nerwów obwodowych unerwiających okolicę krocza, stres, przebyte infekcje, zaburzenia układu odpornościowego, zaburzenia ukrwienia.
(POP: cystocele, enterocele, rectocele)
Wypadanie narządu rodnego zgłaszane przez pacjentki jako uczucie „czegoś przesuwającego się w dół” podobnie jak nietrzymania moczu zaliczane są do powszechnie występujących schorzeń kobiet.W zależności od stopnia zaawansowania wypadania narządu rodnego w szparze sromowej mogą być widoczne przepukliny pochwy zawierające ścianę pęcherza moczowego (cystocele),odbytnicy (rectocele) czy pętle jelita cienkiego (enterocele).
Powszechnie uważa się, że u podłoża zaburzeń statyki dna miednicy leży współdziałanie wielu czynników. Możemy je podzielić na wewnątrzpochodne (genetyczne, wiek, wystąpienie menopauzy) i zewnątrzpochodne (porody, przebyte zabiegi operacyjne w obrębie miednicy, rodzaj wykonywanej pracy).
Postępowanie w takich przypadkach może być zachowawcze lub operacyjne. Leczenie zachowawcze to wyspecjalizowana fizjoterapia w połączeniu z pessaroterapią, natomiast leczenie operacyjne polega na zabiegowym przywróceniu statyki dna miednicy co powinno być łączone z fizjoterapią w celu uzyskania lepszych efektów terapeutycznych.
